Karbon Ayak İzi Raporlaması ile İlgili Yanlış Bilinenler

Son iki yıldır, 3pmetrics olarak şirketlere kurumsal karbon ayak izi hesaplama ve raporlama hizmetleri sunmanın yanı sıra, net sıfır karbon yol haritası oluşturma konusunda da yoğun bir şekilde çalışıyoruz.

Güzel olan şey şirketler bizle çalışmaya başlarken, konuya yalnızca bir karbon ayak izi hesaplaması olarak bakmıyor olmaları. Ancak, bugüne kadar karşılaştığımız birçok şirket, bizimle tanışana kadar konuya dair yanlış bilgiye sahipti. Bunun en büyük nedenlerinden birinin, danışmanlık firmalarının şirketleri sadece kendi odaklandıkları alana yönlendirmeye çalışmaları olduğunu söylemeyebiliriz. Artık birçok toplantıda tekrar ettiğimizden dolayı, bu “yanlış kişilerden” öğrenilen “yanlış bilgiler” aramızda bir espri olmaktan çıktı, “karbon terapisi”ne döndü.

Bu yüzden bu yazıda, karbon ayak izi ile ilgili yanlış bilinenlere değinmek istedik. Birçok şirket, karbon ayak izi konusunda genellikle üç ana yanlış bilgiye saplanıp kalıyor. İşte karbon ayak izi raporlamasında doğru bilinen yanlışlar:

Yanlış 1: “Kapsam 3 emisyonları gereksizdir.”

Karbon ayak izi metodolojisi olan GHG Protocol’ün WRI ile birlikte ana yaratıcısı olan WBCSD tarafından geçtiğimiz yıl bir rapor yayınlandı. Bu raporu SKD Türkiye, 3pmetrics olarak bizim de danışmanlığımızda Türkçe’ye kazandırdı: “SOS 1,5: Net Sıfır Karbon için Yol Haritası”.

Bu rapor doğrudan GHG Protocol’ün geliştiricisi WBCSD tarafından yayınlandığı için doğrudan ona referans vererek başlayalım. Rapor öncelikle net sıfır karbon yol haritası için şirketlerin en çok önceliklemesi gereken konunun kapsam 3 emisyonları olduğunu açıklıkla ifade ediyor.

Raporun Türkçe versiyonunun 22.sayfasında yer alan CDP anketinin, yani WBCSD ve BCG tarafından 2020 ilk çeyreğinde gerçekleştirilen şirket görüşmelerinin çıktısı çok açık. Kapsam 3 emisyonları şirketlerin gerçek envanterlerinin %90’ından fazlası. Bu tablo, artık Kapsam 3 başlığında ne kadar çok emisyon kaynağını takip ediyor olmanın başarı olduğunu gösteriyor. Raporda Gıda sektörü için Kapsam 3 emisyonlarının %95, Tüketici Ürünleri (FMCG) grubunda ise bu oranın %98’e çıktığı ifade edilmiş.

Yanlış 2: “Akredite bir yazılımız.”

Karbon ayak izi GHG Protocol metodolojisine göre hesaplanan ve ISO 14064 standardına göre raporlanan bir hesaplamadır. ISO 14064 standardı hesaplama yöntemini değil, sonuç çıktısı olan raporu -dış denetçi ile- akredite eder. Yani karbon ayak izini ister elle hesaplayın, ister excelle hesaplayın, ister danışman kullanın, ister bir yazılımla hesaplayın; isterseniz de bebek usulü fasulyelerle hesaplayın. Hesaplama metodolojisinin bir akreditasyonu yoktur. ISO 14064 standardında da böyle bir atıf yoktur. Bunu söyleyen yalan söylemiş olur.

ISO 14064 standardında rapor üretme eylemi, üretilen raporların standarda uygun olması gerçektir. Akredite yazılım sözü, aslında masum gibi gözüken pazarlama hamlesi; maalesef sığ bir köylü kurnazlığından öte bir şey değildir. Daha acısı, müşteriyi kandırmaya çalışmaktır. Biz 3pmetrics olarak GHG Protocol’ün arazi sektörü salımları ve azaltım etkisi konusunda geliştirmekte olduğu yeni rehberin dünyadaki 48 resmi partnerinden biriyiz. GHG Protocol’ün yeni versiyonu için resmi partner olmamıza rağmen, henüz GHG Protocol bize yazılımınız akredite mi diye sormayı akıl etmedi. Neden olabilir? Çünkü böyle bir akreditasyon yok :)

Yanlış 3: “Karbon ayak izi hesabı yılda bir kez yapılır.”

Dünya Ekonomik Forumu’nun yayınladığı Küresel Riskler raporunda özetlediği gibi, artık sürdürülebilirlik riskleri iş riski demek. Yalnızca ISO 14064 standardında sınırlı bir yıllık karbon ayak izi raporu hazırlamak yanlış değil. Ancak oldukça eksik. Bunu da WBCSD tarafından yayınlanan, SKD Türkiye ile birlikte kazandırdığımız SOS 1,5 Net Sıfır Karbon için Yol Haritası yayını tekrar tekrar dile getiriyor. Karbon ayak izini yalnızca yılda bir kez hesaplayıp raporu belki 1-2 toplantıda konuşup ardından rafa koymak, günümüzü yakalayamıyor. Nasıl ki aylık üretim değişimleri, aylık gelir-gider kalemleri periyodik olarak takip ediliyorsa; karbon ayak izini doğru yönetmek isteyen şirketler de, yılda yalnızca bir kez hesaplama yapmaktan kaçınmalıdır.

Karbon Ayak İzinizi Yönetmenin Önemi ve İş Süreçlerinize Katkıları

En son 27 Aralık 2021 tarihinde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayınlanan “Sürdürülebilir Bankacılık Stratejik Planı (2022-2025)” Raporu sayfa 12’de ifade çok açık: “2019 yılında yayınlanan “AB Yeşil Mutabakatı”nın öngördüğü ve aşamalı olarak 2026 yılından itibaren uygulamaya girecek olan sınırda karbon düzenlemesi mekanizması, ihracatının yarıya yakınını AB ülkelerine gerçekleştirmekte olan ülkemiz ekonomisi açısından önemli bir risk oluşturmaktadır” deniyor. Ek olarak aynı raporun aynı sayfasında, sürdürülebilirlik konularının finansallarla bağlı yönetilmesi gerektiği şu cümleyle açıkça ifade ediliyor: “Çok yakın bir gelecekte çevresel ve sosyal sürdürülebilirlik kriterlerinin finansmana erişim açısından bir ön şart haline gelmesi beklenmekte olup bu alanda yeterli performansa sahip olmayan firmaların ulusal ve uluslararası piyasalarda finansmana erişimleri giderek daha da güçleşecektir.”

Sonuç olarak, karbon ayak izi raporlaması, her geçen gün daha fazla önem kazanan bir konu. Ancak, bu alandaki yanlış bilgilerin ortadan kaldırılması, şirketlerin doğru stratejilerle sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmasını sağlayacaktır. Karbon ayak izini doğru ve verimli bir şekilde yönetmek, sadece çevresel etkilerinizi azaltmanıza yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda iş süreçlerinizi de daha verimli hale getirir.

Karbon Ayak İzinizi Yönetmenin İş Süreçlerine Katkıları

Maliyet Verimliliği: Karbon ayak izinin hesaplanması ve raporlanması, şirketlere enerji ve kaynak kullanımını daha verimli hale getirmeleri için fırsatlar sunar. Bu sayede, sürdürülebilir enerji kullanımı ve atık azaltımı gibi alanlarda tasarruf sağlanabilir.

Risk Yönetimi: Karbon ayak izi raporlaması, şirketlerin sürdürülebilirlik risklerini daha iyi anlamalarını sağlar. Bu sayede, Yeşil Mutabakat gibi düzenlemelere uyum sağlanabilir, bununla birlikte iş süreçleri daha dirençli hale gelir.

İtibar Yönetimi: Karbon ayak izini yönetmek, şirketlerin çevresel sorumluluklarını yerine getirdiklerini gösterir. Bu da şirketin marka değerini artırarak tüketici ve yatırımcı güvenini pekiştirir.

Karbon ayak izi her geçen gün daha fazla önem kazanan bir konu. Doğru ve etkili bir karbon ayak izi yönetimi sadece çevresel etkinizi azaltmanıza yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda iş süreçlerinizi daha verimli hale getirir. Bu noktada alınacak aksiyonlar şirketinizin yalnızca yeşil dönüşümüne katkı sağlamaz, aynı zamanda finansal performanslarını da iyileştirebilir. Bu nedenle, günümüzde karbon ayak izi yönetimi iş süreçlerinin ayrılmaz bir parçası haline gelmiş durumda.

3pmetrics ile karbon ayak izinizi denetlenebilir raporlamalar ile yönetebilir, birlikte oluşturacağımız etkili bir net sıfır karbon yol haritası ile net sıfır hedeflerinize ulaşabilirsiniz. Bizimle iletişime geçerek, Şirketlere sunduğumuz sürdürülebilirlik çözümlerimizi keşfedebilirsiniz.

Kaynaklar

• SOS 1,5: Net Sıfır Karbon için Yol Haritası
• BDDK Sürdürülebilir Bankacılık Stratejik Planı (2022-2025)